Después de la caída del comunismo en 1989, cuando Occidente entró en lo que digo «descanso periodico» (2023) en mi libro del mismo nombre o Global Governance and the Age of Artificial Intelligence, lo que tengo que resaltar es la falsificación del Estado de derecho y del Estado de derecho. Y por efecto, la fractura de la convivencia universal que sustentaba los cimientos de la corriente Ley internacional [1945yildanboshlabXolokostdasoxtalashtirilgan
The Covid-19 pandemiyasi va G’arbning o’ziga qarshi urushlar – biz g’arbliklar o’zimizning haykallarimiz va intellektual ramzlarimizni yo’q qilish orqali o’zimizga olib boramiz. Ukraina va, endi, terrorizmni cheksiz qaytarish Isroil – bunday holatni tezlashtirish. Bular, xususan, Lotin Amerikasida yangi diktaturalarning kuchayishiga asos bo’lib xizmat qilib, erkinlikni yo’qotish evaziga xavfsizlik yaxshiligini taklif qilmoqda. Barcha darajalarda tekshirilishi mumkin bo’lgan narsa bu insonning refiksiyasidir: hayotni tasarruf etish va o’limni tezlashtirishga vakolatli, inson tabiatini batafsil soxtalashtirish, hukmron e’tiqodga ega bo’lmagan har qanday kishini toshbo’ron qilish kabi. Endi gap boshqalarning fikrini baham ko’rmasdan hurmat qilishni talab qilish haqida emas, balki uni xotiradan va tarmoqlardan o’chirish haqida.
Ko’pincha men so’nggi paytlarda to’xtayman Xamas tomonidan yahudiy aholiga qarshi terrorchilik harakati, yuzlab o’lganlar va minglab yaralanganlar go’yo o’g’irlab ketilgandek, bir lahzada. Uning aniq tushunchasi va idroki – agar biz o’rmonni tasavvur qilsak va daraxtlarga tegmagan bo’lsak, bu Ortegian burilish huquqiga ega bo’lsa – va uning aqliy merosini arzimaslashtirishga hali berilmaganlarning tegishli hukmi. 20-asrning ikkinchi buyuk urushiinsoniyatning kelajagi bog’liq.
Men tahlil qilish uchun birinchi savol sifatida qoldiraman – men o’quvchilarni hurmat qilish uchun xulosa chiqarmayman – o’z vaqtida va zudlik bilan javob berish, sayyoramizning bu tomonidan va shunchaki XAMAS hujumini qoraladiIDEA guruhida ishtirok etuvchi 25 nafar sobiq davlat rahbarlari tomonidan tuzilgan. Ba’zi a’zolar, bu e’lon qilingandan so’ng, isroilliklarni ko’zga ko’z va tishga tish deb o’z vijdonlarida bezovtalanishlariga yo’l qo’ymasliklari uchun ularni ogohlantirish kerak bo’lganini payqashdi.
Albatta, qonun ustuvorligi mavjud bo’lganda va hamma tomonidan hurmat qilinsa va uning buzilishi bundan mustasno bo’lsa, har bir jamiyat va har bir hukumat jinoyatni ta’qib qilishi va jinoyatni ta’qib qilishi kerakligi o’zgarmas tamoyil sifatida tasdiqlanishi mumkin. qonun ustuvorligi doirasida inson huquqlarining buzilishi. Favqulodda vaziyatlarda buni to’xtatib bo’lmaydi va to’xtatib bo’lmaydi.
Terror xalqaro gumanitar huquq tomonidan taqiqlangan zo‘ravonlik quroli sifatida qo‘llanilganda ham – men bu haqda sudyalik faoliyatim davomida, Amerikalararo sud Alberto Fuximori rejimini “Yorqin yo‘l” terrorchilik harakatining repressiv harakatlari uchun hukm qilayotganda bildim – ta’lim: Har bir davlat «o’z xavfsizligini kafolatlash va terrorizmga qarshi kurashish huquqi va burchi»ga ega.. Biroq, uning xavfsizlik nomidan hokimiyatni hech qanday cheklovsiz amalga oshirishi yoki o’z maqsadlariga erishish uchun qonun yoki axloqqa bo’ysunmasdan har qanday tartib-qoidalardan foydalanishini qabul qilib bo’lmaydi.
Ammo, hozir so’rashga arziydi, bu shundaymi va u davlatlarni doimiy tahdid va muammolarni mustaqil hal eta olmaydigan tayanchga aylantirgan global ekotizim doirasida haqiqiy asos sifatida saqlab qolishi mumkinmi va bu shundaymi? zamonaviylik davrida jamiyatlarimizni qo’llab-quvvatlagan madaniy va axloqiy iplarni maydalash kerakmi?
Bu haqda ba’zi mualliflar xabar bergan Qasddan qotillik dahshati katortikdir, chunki dahshat bo’lsa, uning qisqacha harakatlarida rahm-shafqat bor. Lekin, Terrorizm holatlarida maqsad insoniy munosabatlardagi ishonchni buzishdirshunday qilib, uning qurbonlari jamoaviy g’azab va norozilikni namoyon qiladilar va shu tariqa insoniy hamma narsani inkor etuvchi ushbu og’ir jinoyat amaliyotiga izdoshlarini qo’shadilar.
Demak, XAMAS harakatining yakuniy ma’nosini to’liq tushunishga imkon beradigan burchak, ya’ni yahudiy-xristian va yunon-lotin merosidan olingan, Xolokost fojiasidan keyin amalga oshirilgan ta’limotni yo’q qilish; 21-asrdagi axloqiy dekonstruksiya otalari, ya’ni shaxsning nomoddiy qadriyatini inkor etishga intilayotgan narsa, paradoksaldir.
Gap shundaki, Jahon kuchlari jahon huquqiy tartibotining kafillari va terroristik guruhlar erkakmi yoki ayolni unutgan. Ular buni nisbiylashtiradilar, ular buni o’z xohishlariga ko’ra «mahsulot» sifatida ko’rishadi. Buni ruslar va xitoylar Ukrainaga qarshi urushdan bir soat oldin va’z qilishadi. Ularning ta’kidlashicha, har bir xalq erkinlik va diktatura o’rtasida tanlov qilishda erkindir. Bo’lish yoki bo’lmaslik o’rtasida.
Bunday va’zlarga muvofiq, postmodern kinizmning qizi, erkinlik haqida gapirish, hatto o’z xohishiga ko’ra o’ldirish va qiynoqqa solish – qonun va tsivilizatsiyaning qadr-qimmatini ko’mib tashlash – ular o’zlarini so’roq qilish yoki so’roq qilish yoki quvg’inga duchor qilishganda, ular o’zlari va boshqalar uchun so’raydilar. Hamas terrorchilari muntazam ravishda nafratlangan o’sha tovarlarning afzalliklarini tiriltirish uchun va ular 1989 yildan beri yo’q qilishmoqda.
Totalitarizm haqida italiyalik huquqshunos Piero Kalamandrey kabi biladigan Xanna Arendt – «Yolg’onchilik rejimi» – fashizmga qarshi, bugungi kunda biz boshdan kechirayotgan narsaning aniq tashxisi bo’lgan narsani ta’kidlaydi. U siyosiy yolg’on haqida gapiradi – Piero uni ikkiyuzlamachilikda, qonuniylashtirilgan noqonuniylikda, qonuniy ravishda tashkil etilgan yolg’onchilikda ayblaydi – bu hayotni manipulyatsiya va tashviqotga qisqartiradigan epistemik tuzoq.
Nihoyat, qattiq va shubhasiz ma’lumotlar nima ekanligini ta’kidlab o’tamiz va men savolga qaytaman: Xalqaro huquq normalari BMT doirasida bir xil kafillar Rossiya va Xitoy, AQSh bilan muzokara olib borayotgan Eron bilan birga bo’lsa, qo’llanilishi mumkinmi? Bizning avlodimiz guvohi bo’lgan urushlar va terror aktlari haqida?
Asdrubal Aguiar
[email protected]
