– Reklama –
Andres Oppengeymerning so’nggi kitobi nashr etilgandan so’ng «Teshikdan qanday chiqish kerak” va 27-iyun kuni Venesuelada nishonlanadigan Milliy jurnalistlar kuni munosabati bilan men u bilan ikkala mavzu bo‘yicha suhbatlashdim va ularni quyida o‘zimning odatiy fikr maqolamda umumlashtiraman.
Bir tomondan, biz uning kitobi va baxt, quvonch yoki hayotdan qoniqish mavzusiga asoslangan barcha narsalarni o’rganamiz, bu unga turli mamlakatlarga tashrif buyurishga va qaysi biri eng baxtli va qayerda ekanligi haqida xulosa chiqarishga imkon bergan olti yildan ortiq izlanishlar natijasida uning aholisi yanada farovonlik holatini his qiladilar; va boshqa tomondan, biz haqida gapiramiz jurnalistning roli va biz siyosiy voqealarni, ayniqsa Lotin Amerikasi va Qo’shma Shtatlardagi voqealarni ko’rib chiqdik.
– Reklama –
Oppengeymer Biz “Xitoy hikoyalari”, “Hikoyalar yetarli” va “Yara yoki o‘l” kabi boshqa mazmundagi kitoblarni o‘qishga ko‘nikib qolgan edik. ammo endi u yo’nalishini o’zgartiradi va Gallup kompaniyasi 20 yil davomida 100 dan ortiq mamlakatlarda baxt reytingi bo’yicha o’tkazgan so’roviga asoslanib, argentinalik yozuvchi va jurnalist o’zining so’nggi adabiy asari bilan bizni hayratda qoldiradi: «Qanday qilib bu vaziyatdan chiqish kerak. yaxshi».
72 yoshda va to’liq faoliyatda «Oppengeymer taqdim etadi» CNN telekanalida, The Miami Herald gazetasi yozuvchi va sharhlovchisi, shubhasiz, ispan tilida so’zlashuvchi yozuvchilardan biri, 1993 yilda Ispaniyaning El País gazetasi tomonidan berilgan Ortega y Gasset mukofoti kabi bir qancha mukofotlar sohibi. 1987 yilda Miami Herald jamoasi bilan birgalikda «Eron kontrasi» uchun Pulitser va EFE axborot agentligining Ispaniya qiroli mukofoti, shu qatorda u o’zining keng ko’lamli faoliyati davomida ko’plab e’tiroflarga sazovor bo’lgan.
“Qanday qilib quduqdan chiqib ketish kerak” degan fikr yozuvchidan dunyoda norozilik va ijtimoiy mojarolar, 2018-2019 yillarda Chili, Peru va Kolumbiyada sodir bo‘lgan voqealar, ijtimoiy mojarolar tobora kuchayib borayotganini ko‘rganida paydo bo‘ladi. epidemiyalar, asosan Chilida bo’lgan iqtisodiy o’sish so’nggi 30 yil ichida. Mana Oppengeymerning ajoyib mulohazasi: iqtisodiy o’sish muhim, ammo mamlakatlar odamlarning baxtini oshirish uchun boshqa qo’shimcha ishlarni qilishlari kerak.
Savol: Baxt va farovonlik nima?
A. Bu sizning asosiy ehtiyojlaringizni qondirishga imkon beradigan daromad bilan bog’liq bo’lgan narsalar to’plami, yaxshi sog’liqni saqlash tizimi bilan qoplangan yaxshi sog’liq, yaxshi sherik va maqsad tuyg’usi va boshqalar. Shunisi aniqki, eng baxtli davlatlar baxt reytingiga ko’ra Jahon baxti hisoboti, Finlyandiya, Daniya va Islandiya kabi daromadlari juda yuqori, demokratiya va korruptsiya kam. Bu davlatlar birinchi o’rinlarda, Venesuela esa oxirgi o’rinlarda turishi bejiz emas.
Savol: Baxt darslari qayerda o‘qitiladi?
A. Men Nyu-Dehlidagi barcha davlat maktablarida har kuni, kuniga bir soat o‘qitiladigan baxt darslarida qatnashganimda ko‘rganlarimdan juda ta’sirlandim. Ketishdan oldin ular xuddi bolaligimdagi musiqa darslari kabi dam olishadi deb o’ylagandim, lekin men hayron bo’ldim: ular bolalarni meditatsiya qilishga, muvaffaqiyatsizliklarni bartaraf etishga, jamoa bo’lib ishlashga, yordam berishga o’rgatadi; va ular buni juda samarali va juda qiziqarli texnikalar bilan qilishadi. Masalan, ular buni o’rgatishadi muvaffaqiyatsizlik bilan shug’ullanish mashhur odamlar haqida hikoyalar. O’qituvchi bolalarga Messining muhim o’yinlardagi mag’lubiyatlari haqida latifalar aytib beradi va keyin bolalarga: «Endi, menga oxirgi muvaffaqiyatsizliklaringizni ayting», deydi. Shunday qilib, bolalar juda yoshligidanoq biz hammamiz vaqti-vaqti bilan muvaffaqiyatsizlikka uchraymiz, biz yiqilib, qayta turamiz degan g’oya bilan tanish bo’ladi.
Savol: Siz qayerda baxtlisiz?
A. Biz lotin amerikaliklar baxtiyorlik reytingida birinchi o’rinda turamiz. Baxtni o’lchashning ikki yo’li mavjud. Agar siz odamlardan 1 dan 10 gacha hayotingizdan qanchalik mamnun ekanligingizni so’rasangiz, shimoliy Evropa mamlakatlari g’alaba qozonadi, chunki bu sizning daromadingiz, sog’liqni saqlash tizimingiz, ishsizligingiz va hokazolarni o’z ichiga olgan keng savol. Biroq, boshqa so’rovlar odamlardan necha marta tabassum qilganingizni yoki tabassum qilganingizni so’raydi quvonchli daqiqalar oxirgi 24 soat ichida? Va bu reytingda biz Lotin amerikaliklar birinchi o’rinda turamiz, chunki ular quvonchni o’lchaydilar. Ammo deyarli barcha mutaxassislar eng muhim reytinglar hayotdan qoniqishni o’lchaydiganlar birinchi o’rinda ekanligiga rozi, chunki quvonch vaqtinchalik hodisa, hayotdan qoniqish esa doimiyroq narsa.
S. O’zingizni baxtli his qilyapsizmi?
A. Ha, o‘zimni baxtli his qilyapman. Ushbu kitobni yozishda men kashf etgan ko’p narsa shundaki, dunyodagi odamlar yoshlikdan ko’ra keksaliklarida baxtliroq. Men buning aksini o‘ylardim, biroq so‘rovlar shuni ko‘rsatadiki, odamlar bolaligida o‘rtacha darajada baxtli bo‘lishadi, lekin yoshi ulg‘aygan sari baxtsizroq, ayniqsa 30 yoshdan 50 yoshgacha baxtsiz bo‘lishadi, chunki ular eng ko‘p ish va farzand tarbiyasi bilan shug‘ullanadigan yillardir. va katta bosim ostida. Baxt egri chizig’i 55 yoshdan keyin ko’tarila boshlaydi. Mening vaziyatimda bu to’g’ri, chunki siz tashqi elementlar tomonidan unchalik bosim o’tkazmaysiz.
Savol: Kitob qanday ta’limotni qoldiradi?
R. Kitobning oxirida men baham ko’raman Baxtning 12 ta kaliti, bu men o’rgangan asosiy narsalar. Ko’pgina mamlakatlarda men topgan kalitlardan biri bu qizg’in jamiyat hayotining muhimligi edi. Lotin Amerikasida bizning ajoyib oilaviy hayotimiz va ko’plab do’stlarimiz bor, lekin afsuski, bizning oilamiz va do’stlarimiz doiralaridan tashqarida ajoyib jamiyat hayoti yo’q. Masalan, Daniyada marka yig‘uvchi klublar soni ancha ko‘p bo‘lgan Meksikaga qaraganda uch barobar ko‘p. Skandinaviya mamlakatlarida barcha ijtimoiy tabaqalardagi begonalar bilan ko’proq aloqa mavjud. 12 ta retseptdan boshqasi – Hindistondagi kabi davlat maktablarida baxt darslari va Buyuk Britaniyadagi kabi baxtni o’lchash, baxtsizlikni aniqlash va ruhiy tushkunlik va yolg’izlik ko’proq bo’lgan joylarda jamoat faoliyatini tashkil qilish.
Savol: Sizni jurnalistikani o‘rganishga nima undadi?
A. Argentinada o’qishni boshlaganimda, jurnalistika maktabi yo’q edi, shuning uchun men huquqni o’rganishni boshladim. Men o’rta maktabda, maktab jurnalini chiqarganimda jurnalist bo’lishni boshladim. 13 yoshimdan yozishni boshladim. Bu odamlar bilan uchrashish va men boshqa hech qachon kira olmaydigan joylarga kirish uchun ajoyib bahona edi. Men har doim orzu qilardim jurnalist bo’l, chunki men juda qiziquvchan yigitman. Men hamma narsaga qiziqaman va har kuni yangi narsalarni o’rganaman. Mening kitoblarim esa kashfiyot sayohatlaridir.
Savol: Jurnalistlarning yangi avlodiga qanday maslahat berasiz?
R. Bir VenesuelaBilmadim, Maduro diktaturasidan qanchalar kam narsa etishmayotganini bilish uchun mahbuslar kabi almanaxda har kuni bir oz xoch qiling. Venesuelada jurnalistika bilan shug’ullanish juda qiyin, ajoyib ishlarni qilayotgan juda jasur jurnalistlar ko’p, lekin shunchalik repressiya va senzura bilan jurnalistika qilish juda qiyin.
P. Umberto Eko shunday dedi: “Ijtimoiy tarmoqlar ilgari hech kimga zarar yetkazmagan holda shahar barida faqat o‘z fikrini bildirgan, bugun esa Nobel mukofoti sovrindorlaridek o‘z o‘rnini bosgan bir qancha nopoklarga fikr bildiradi, chunki ular hamma narsaga o‘z fikrlarini bildiradilar. millionlab izdoshlari bor.» Ijtimoiy tarmoqlar va jurnalistikaning o’rni haqida qanday fikrdasiz?
A. Ishonamanki, ijtimoiy tarmoqlar asosan soxta yangiliklarni tarqatuvchi mashinaga aylangan, endi bizni Twitter, Facebook yoki ularning birortasiga bog‘lab turish uchun mo‘ljallangan algoritmlar tomonidan rag‘batlantirilmoqda. Ijtimoiy tarmoqlarni ko’proq tartibga solish va ularning egalari ular tarqatadigan axlat uchun javobgarlikni oshirishga ishonaman. Do’stlarimga har doim aytaman: menga taniqli va obro’li vositadan kelmaydigan videolarni yubormang. Facebook, Twitter yoki Instagram orqali biz olgan narsalarning aksariyati axlat bo’lgani uchun bu soxta yangiliklar.
Ular nima qilishadi an’anaviy ommaviy axborot vositalari sifat nazorati va soxta yangiliklardan voz kechishdir. Nega baliqni ko’chada emas, supermarketda sotib olasiz? Chunki siz supermarket sifat nazoratini amalga oshirganiga ishonasiz. Xuddi shu narsa yangiliklar bilan sodir bo’ladi. Men faqat taniqli ommaviy axborot vositalarining yangiliklarini iste’mol qilaman, chunki men bilamanki, bu ommaviy axborot vositalari o’zlarining ishonchliligi bilan yashaydi va sizga soxta yangiliklarni sotmaydi, chunki siz ularni ko’rishni to’xtatasiz. Nikolas Madurodan Donald Trampgacha butun dunyo bo’ylab demagoglar mutlaq hokimiyatga bo’lgan intilishlariga yagona qarama-qarshilik bo’lgan an’anaviy matbuotga nisbatan nafratni rag’batlantirmoqda. Xullas, hech kim ularni tanqid qilmasin, deb OAVni obro‘sizlantirishga o‘zlarini bag‘ishladilar.
Savol: Argentina prezidenti sifatida olti oy o‘tgach, buzg‘unchi nutqi bilan hokimiyatga kelgan va giperinflyatsiyaga tushib qolmaslik uchun juda qattiq choralar ko‘rishi haqida ogohlantirgan prezident Xaver Mileyga qanday baho berasiz?
R. U Argentina davlatida to’qqiz million bilan yashab bo’lmaydigan o’ta dadil islohotni amalga oshirayotgan odam. xususiy sektor xodimlari 19 million davlat xizmatchilari va nafaqaxo’rlarni to’lash va davlat tomonidan subsidiyalangan. Bu Argentina siyosatida inqilob qilmoqda va yarim asrdan ko’proq vaqt oldin populistik peronistik an’anani o’zgartirdi. Uning iqtisodiy tamoyillari yaxshi. Mening eng katta tashvishim uning tanqidiy matbuotga va uning do’stlariga qarshi chiqishlaridir, chunki uning ko’plab demokratiyaga do’stona munosabatda bo’lmagan o’ta o’ngdagi siyosiy do’stlari bor. Hozircha u Konstitutsiyaga amal qilmoqda.
Savol: Mileyni o’ta to’g’ri deb ayta olasizmi?
A. Men bu o’ng yoki chap yorliqlariga juda shubha bilan qarayman, chunki biz Xitoy go’yoki kommunistik mamlakat bo’lgan dunyodamiz, lekin u kapitalistik ishbilarmonlar jannatidir: u kapitalizmga ega, zarba berish huquqiga ega emas. ning teglari chap yoki o’ng Ular juda nisbiy. Men uchun XXI asr dilemmasi o’ng yoki chap emas, balki demokratiya yoki diktatura o’rtasida. Maduro va uning amaldorlari so’ldan milliarderlarmi?
Savol: AQShdagi saylovlarga qanday qaraysiz?
R. Agar u g’alaba qozonsa, demokratiya uchun jiddiy xavf bor Tramp, Putinga qoyil qolgan, Shimoliy Koreya diktatorini inson huquqlari masalasini tilga olmay, quchoqlagan va oʻz mamlakatida 2020-yilgi saylovlardagi magʻlubiyatini mensimagan va 2021-yil 6-yanvarda Kapitoliyni egallab olgan zoʻravon odamlarni himoya qilgan odam. Venesueladagi ko’plab do’stlarim uni butparast deb bilishadi, chunki u Venesuela diktaturasiga qarshi qattiq gapiradi, bu juda yaxshi, lekin men demokratiyani hamma joyda himoya qilish kerakligiga ishonaman. Venesueladagi diktaturani tanqid qilish va Qo’shma Shtatlarda yangi boshlanayotgan diktatorni olqishlash oqilona emasdek. Agar men Lotin Amerikasi va dunyoda siyosatni yoritishdan biror narsa o’rgangan bo’lsam, demak, yaxshi diktator degan narsa yo’q.
Savol: Venesuela masalasiga qanday qaraysiz?
A. The saylov jarayoni Biz allaqachon bilamizki, bu adolatli emas edi, lekin muxolifat qatnashib, qilayotgan ishlarini qilish uchun yaxshi bo’ldi. Tirik qolish uchun u barcha mavjud siyosiy makonni egallashi kerak. Venesuela ko‘chalarida tinchgina kurashayotgan muxolifat yetakchilarining jasoratiga qoyil qolaman. Maduro erkin saylovni qabul qilmoqchi ekanligiga ishonishim qiyin, chunki u uni yutqazadi. Hamma narsa yuz berishi mumkin, masalan, ular nomzodlarni diskvalifikatsiya qilishda davom etishi yoki saylovni toʻxtatib turish uchun Gayana bilan ziddiyat oʻylab topishi yoki 2018-yildagi kabi firibgarlik qilishlari kabi. Xavotirli tomoni shundaki, dunyo Venesuelani unutganidek unutib qoʻyadi. Kuba haqida.
Va sizning fikringiz haqidagi so’nggi savol bilan Venesueladagi vaziyatbuni to’xtatishning iloji bo’lmagan qiziqarli va to’yimli suhbatni yakunladi – Andres Oppengeymer bilan suhbat tugadi, u bizga «Quduqdan qanday chiqish kerak» haqida gapirib beradi, bu erda ijodkorlik, tanqidiy fikrlash va innovatsiyalar buni amalga oshirishning kalitidir.
Edvard Rodriges
– Reklama –
